Bruisende Binnenstad

De binnenstad beslaat het gebied tussen de singels, Waalkade en het spoor. Het gebied is een belangrijke drager van de identiteit en geschiedenis van onze stad, het visitekaartje van Nijmegen, onze grootste bezoekerstrekker en een belangrijke woon- en werklocatie. Er is een divers winkel-, horeca en cultuuraanbod.  De binnenstad  verandert van een “place to buy” naar een “place to meet”. Bezoekers combineren het winkelen steeds meer met een bezoek aan café of restaurant. Kunst en cultuur verrijken de beleving van de binnenstad. Evenementen trekken bezoekers, wat weer gunstig is voor het winkel- en horeca-aanbod.
Door macro-economische ontwikkelingen schommelen passantenaantallen, staan bestedingen van bezoekers onder druk en is er leegstand in bepaalde delen van de binnenstad. Samen met ondernemers, eigenaren, bewoners , culturele instellingen, andere marktpartijen willen we de binnenstad weerbaarder maken voor de toekomst.

Om onze ambities te realiseren hebben we begin 2015 de “Agenda voor de Binnenstad 2015 e.v” vastgesteld, waarin de drie pijlers zijn geformuleerd waarlangs we te werk gaan:

• Actieve aanpak van de leegstand in de Binnenstad
• Versterken van aanbod en ambiance
• Inzetten op het aantrekken van nog meer bezoekers naar de binnenstad

Actieve aanpak van de leegstand
In het najaar van 2015 is de visie “Binnenstad van de toekomst” unaniem door de Raad vastgesteld. In deze visie stond de aanpak van leegstand en het ondersteunen van het transformatieproces in de binnenstad centraal. Aan de hand van een geactualiseerde Weerbaarheidsanalyse zijn de sterke en minder punten van zeven deelgebieden in de binnenstad in kaart gebracht.
Eind 2015 is gestart met de uitvoering van de in de Visie gepresenteerde veertien-puntenaanpak.  Vier aandachtsgebieden  zijn met voorrang opgepakt, te weten de Bloemerstraat-Smetiusstraat, Hertogstraat, Waalkade en Molenpoortpassage. In overleg met eigenaren, ondernemers en bewoners  worden er straatprofielen opgesteld voor de Hertogstraat en Bloemerstraat. De straatprofielen vormen de basis voor het aantrekken van nieuwe concepten, het stimuleren van functieverandering  en het opstellen van een aanpak met projecten en instrumenten voor de komende jaren. Samen met de eigenaar van de Molenpoortpassage is gewerkt aan een nieuw profiel voor de Molenpoortpassage. Voor de Waalkade zijn het afgelopen jaar veel ideeën opgehaald.   

Aanpak van leegstand vraagt om inzet van alle partijen in de binnenstad. Er is een Aanjaagteam Bruisende Binnenstad,  waarin jonge actieve ondernemers in de binnenstad  hun visie op ontwikkelingen en verbeteringen voor de binnenstad kenbaar  maken. De Werkgroep Vastgoed -met belanghebbende partijen als de vastgoedeigenaren, financiële wereld instellingen en het Huis voor de Binnenstad is regelmatig bij elkaar gekomen.  De oprichting van een Vereniging van Vastgoedeigenaren in de binnenstad is hieruit voortgekomen en gaat begin 2016 van start. Van belang is dat eigenaren, makelaars en ondernemende partijen in de stad elkaar kunnen vinden. In 2015 is de basis gelegd voor instrumenten waarmee deze partijen vanaf 2016 mee aan de slag kunnen: een pandenbank, bidbook en de oprichting van een kennisbank bij de  G32.  Er is een Transformatieteam Binnenstad opgezet en een accountmanager Transformatie aan gewezen waar nieuwe initiatieven zich kunnen melden.

Leegstand in de binnenstad  wordt voor een belangrijk deel bepaald door macro-economische omstandigheden, maar ook lokale omstandigheden en lokaal beleid zijn van invloed op leegstand. Om steeds in beeld te hebben hoe leegstand in de binnenstad zich ontwikkelt monitoren we leegstand op regelmatige basis en blijven dat de komende jaren ook doen. We hebben de ambitie gesteld dat het leegstandspercentage in Nijmegen  gelijk of beter is dan het gemiddelde van vergelijkbare kennissteden. Per 1 januari 2016 is de leegstand 8,8%  in de binnenstad en daarmee  1,8% gedaald ten opzichte van het jaar daarvoor. we Hiermee zitten we net onder het gemiddelde van vergelijkbare kennissteden (8,9%).

Versterken van aanbod en ambiance
Bezoekers verwachten in  een binnenstad sfeer, gezelligheid, netheid en veiligheid aan te treffen. Of we aan die verwachtingen van de bezoeker voldoen meten we in de Stadscentrummonitor. Begin 2015 is de nieuwe Stadscentrummonitor vastgesteld. Ons streven om de goede waardering voor de binnenstad vast te houden en te verbeteren is geslaagd. Het algemene oordeel van de bezoeker is gestegen van een 7,4 naar een 7,5 ten opzichte van de vorige stadscentrummonitor.

Het Actieprogramma “Economisch Offensief Binnenstad” is succesvol afgerond. In de periode 2012-2015 is samen met het Huis voor de Binnenstad uitvoering gegeven aan een programma van in totaal € 1,8 miljoen om het vestigingsklimaat in de binnenstad voor ondernemers, eigenaren en bewoners te verbeteren.  Een breed scala aan projecten is uitgevoerd, uiteenlopend van promotie en marketing van de Binnenstad via het Huis voor de Binnenstad tot het stimuleren van ondernemers- en ondernemersverenigingen. We hebben geïnvesteerd in kleinschalige ingrepen in de openbare ruimte. Zo heeft de Marienburgsestraat een nieuwe inrichting gekregen. Een ontwerp voor de herinrichting van de openbare ruimte in de Bloemerstraat is opgesteld  Graffiti is aangepakt. Samen met de ondernemers hebben we het Lichtplan voor de binnenstad uitgevoerd en is de kerstverlichting voor de gehele binnenstad op orde gebracht. De voetgangersbewegwijzering in de binnenstad is  geactualiseerd. We hebben  een investeringsregeling voor gevelaanpak van wederopbouwpanden inclusief een sfeerbeeldenboek uitgevoerd, waarmee eigenaren zijn aangezet tot investeren in hun panden.  

Inzetten op het aantrekken van nog meer bezoekers naar de binnenstad
Meer bezoekers naar de binnenstad betekent meer bestedingen en daardoor meer werkgelegenheid. Uit de Stadscentrummonitor blijkt dat bezoekers in de binnenstad minder lang blijven, maar wel meer besteden dan 2 jaar geleden . Het bezoek op de donderdagavond en zaterdag neemt iets af,  daarentegen is de zondag druk bezocht . In 2015 hebben we de Verordening Winkeltijden geëvalueerd. Hieruit bleek dat een meerderheid van de bezoekers en ondernemers tevreden is met de nieuwe ruimere mogelijkheden voor openstelling van de winkels.   

Bezoekers komen naar de binnenstad omdat daar iets te beleven valt. Ook in 2015 zien we dat functies als horeca, cultuur en evenementen aan belang toenemen. Nieuwe initiatieven op het vlak van horeca maken gebruik  van de ruimere regels die er zijn voor (lichte)-horeca. Er zijn steeds meer kleinschalige  horeca-initiatieven als koffiezaken, lunchrooms en ijssalons in de binnenstad, die aansluiten bij de wensen van de hedendaagse bezoekers. De landelijke trend van “blurring”, menging van verschillende concepten in één zaak, zien we ook duidelijk in Nijmegen terug. We zijn begonnen met het onderzoeken van de manier waarop cultuurhistorie een rol kan spelen in het meer aantrekkelijk maken van winkelpanden en winkelstraten.

Een goed cultureel klimaat draagt zeker bij aan meer bezoek aan de binnenstad. Met onze vier podia (Doornroosje, Lindenberg, LUX en Vereeniging&Schouwburg)  hebben we dit jaar15% meer bezoekers naar het centrum getrokken, dan vorig jaar.  LUX trekt met 230.000, sinds jaar en dag de meeste bezoekers van de vier podia, maar Doornroosje heeft de grootste stijging van de bezoekersaantallen gerealiseerd (50%). De vier podia zijn goed voor ruim 550.000 bezoekers aan de binnenstad.
Evenementen nemen een steeds belangrijkere plaats in als het gaat om beleven in de binnenstad. In 2015 is gestart met de voorbereiding van WijzijnNijmegen 2016, als we bijvoorbeeld de 100ste Vierdaagsemarsen, de Giro d’Italia en de ‘housewarming’ van Ruimte voor de Waal Nijmegen vieren. In 2015 is ook een belangrijk deel van locatiegebonden evenementenbeleid afgerond.

Om nog meer bezoekers te trekken willen we een kwaliteitsslag voor de centrummarkt. We hebben in 2015 gesprekken gevoerd met belangrijkste stakeholders die als basis worden gebruikt voor het opstellen van een nieuwe marktverordening. We hebben de haalbaarheid van een markthal voor Nijmegen onderzocht. Dit onderzoek maakte duidelijk dat er zeker kansen zijn , maar dat aan private partijen wordt overgelaten om hier op in te spelen.

Goede bereikbaarheid van het centrum blijft een belangrijke randvoorwaarde voor het aantrekken van bezoekers. We werken aan de uitvoerig van de motie “Meer ruimte voor voetganger, fiets en consument”. Uiteindelijk zal dit resulteren in een voorstel om te komen tot een aangepaste verkeesrstructuur in en om het centrum waarbij bereikbaarheid en socio-economische aspecten worden betrokken.